Физиотерапия мениска

12 фев Физиотерапия мениска

Dizdeki menisküs yırtığı veya hasarı sonrası uygulanan iyileştirici egzersiz ve terapilerdir. Menisküs fizik tedavi amacı ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini artırmaktır. Kasları güçlendirir. Şişliği azaltır. Esnekliği geliştirir. Diz fonksiyonlarını korur. Cerrahiye gerek kalmadan iyileşme sağlanabilir. Fizyoterapist eşliğinde uygulanır. Düzenli yapılması önemlidir. Tedavi süresi kişiye göre değişir.

Menisküs Fizik Tedavisi Hangi Durumlarda Yapılır?

Menisküsün iç kısmında kan dolaşımı zayıf olduğu için bazı yırtıklar iyileşmezken, dış kısmında meydana gelen küçük yırtıklar kendiliğinden veya fizik tedavi ile iyileşebilir. Bu tür hafif yırtıklarda ameliyat yerine fizik tedavi tercih edilir. Diz hareketlerini kısıtlamayan ve kilitlenme gibi şikâyetlere yol açmayan yırtıklarda fizik tedavi uygulanabilir. Bu tedavi ile diz çevresi kasları güçlendirilerek menisküs üzerindeki baskı azaltılır. Menisküs ameliyatı geçiren hastaların diz hareketlerini geri kazanması, kas gücünün yeniden artması ve eklemin normale dönmesi için fizik tedavi şarttır. Bu süreçte özel egzersizler ve elektroterapi yöntemleri uygulanır.

Menisküs problemi olan kişilerde diz çevresindeki kaslar zayıflayabilir. Bu zayıflık dizin dengesini bozarak düşme riskini artırır. Fizik tedavi ile kaslar güçlendirilir ve denge çalışmaları yapılır. Menisküs zedelenmesinde ağrı ve ödem oluşabilir. Menisküs fizik tedavisi sırasında uygulanan sıcak-soğuk terapileri, TENS (elektrik stimülasyonu) ve ultrason gibi yöntemlerle bu şikayetler azaltılır. Menisküs yaralanması sonrası spora geri dönüşte fizik tedavi çok önemlidir. Sporcuya özel hazırlanan egzersiz programlarıyla diz yeniden kuvvetlendirilir ve sakatlanma riski azaltılır. İleri yaş grubundaki bireylerde cerrahi müdahaleler riskli olabileceğinden, fizik tedavi ilk tercih olabilir. Bu sayede ağrılar kontrol altına alınır ve günlük yaşam aktiviteleri desteklenir. Eğer şikâyetleriniz varsa, bir fizik tedavi uzmanı tarafından değerlendirilmeniz doğru bir tedavi planı oluşturulması için önemlidir.

Menisküs Fizik Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavinin ilk aşamasında dizin zorlanmaması gerekir. Aktiviteler sınırlanır ve dinlenme önerilir. Günde birkaç kez 15-20 dakika süreyle buz uygulanarak hem ağrı hem de şişlik azaltılabilir. Bu aşama, iyileşmenin başlaması için çok önemlidir. Ağrıyı azaltmak ve doku iyileşmesini hızlandırmak için elektroterapi kullanılır. TENS yöntemiyle sinir uçlarına düşük frekanslı elektrik akımı verilerek ağrı sinyalleri bastırılır. Ultrason terapisi ise ses dalgaları yardımıyla derin dokulara ulaşarak kan dolaşımını artırır ve iyileşmeyi destekler. Fizik tedavi uzmanı, dizin esnekliğini artırmak için önce pasif hareketlerle başlar. Daha sonra hasta aktif olarak dizini hareket ettirmeye başlar. Bu egzersizlerle diz eklemi çevresindeki bağlar ve kaslar esnetilir, eklem hareket açıklığı korunur.

Özellikle kuadriseps (ön uyluk) ve hamstring (arka uyluk) kaslarını güçlendiren egzersizler yapılır. Bu kaslar dizin stabilitesini sağlar. Başlangıçta izometrik egzersizler yapılırken, zamanla dirençli egzersizlere geçilir. Bu egzersizler dizin yük taşıma kapasitesini artırır. Dizin kontrolünü artırmak ve yeniden yaralanmayı önlemek için denge çalışmaları yapılır. Tek ayak üzerinde durma, denge tahtası üzerinde egzersiz gibi uygulamalarla eklem çevresi kaslar güçlendirilir ve refleks yanıtlar geliştirilir. Denge ve kas gücü yeterli seviyeye ulaştığında yürüyüş eğitimi yapılır. Gerekirse kısa süreli baston ya da dizlik desteği kullanılır. Uzman fizyoterapist eşliğinde merdiven inip çıkma, oturup kalkma gibi günlük hareketler yeniden öğretilir.

Isı terapisi ile kasların gevşemesi sağlanır ve kan dolaşımı artırılır. Manuel terapi yöntemleriyle doku gerginlikleri giderilir ve hareket kabiliyeti artırılır. Bu uygulamalar fizik tedavi uzmanı tarafından dikkatle yapılmalıdır. Tedavi süreci sadece klinikteki uygulamalarla sınırlı değildir. Hastaya özel ev egzersiz programı verilir. Bu program, düzenli tekrarlarla dizin fonksiyonunu korumaya yardımcı olur. Fizik tedavi süreci boyunca uzman kontrolleriyle gelişim izlenir ve egzersizler kademeli olarak zorlaştırılır. Bu maddeler menisküs fizik tedavisi sırasında uygulanan temel adımlardır. Ancak tedavi süreci her hastanın yaşına, yırtığın derecesine ve genel sağlık durumuna göre bireysel olarak planlanmalıdır.

Menisküs Fizik Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Fizik tedavi sürecinde öğrenilen egzersizler, kas gücünü korumak ve diz eklemini desteklemek açısından önemlidir. Bu egzersizlere tedavi bittikten sonra da düzenli olarak devam edilmelidir. Aksi takdirde kaslar zayıflayabilir ve tekrar yaralanma riski artar. Günlük yaşamda ağır kaldırmak, uzun süre çömelmek veya merdiven çıkmak gibi diz üzerine aşırı baskı uygulayan hareketlerden uzak durmak gerekir. Bu tür hareketler, iyileşmiş menisküse zarar verebilir ve tedavi sürecini olumsuz etkileyebilir. Basketbol, futbol veya tenis gibi sporlarda sık görülen ani yön değiştirme ve sıçrama hareketleri, menisküs yırtıklarının yeniden oluşmasına neden olabilir. Bu hareketlerden uzak durulmalı ya da kontrollü ve dizlik destekli şekilde yapılmalıdır.

Doktor ya da fizyoterapist tarafından önerildiyse, dizliği veya ortezi belirlenen süre boyunca düzenli olarak kullanmak gerekir. Bu destekler, dizin stabilitesini artırarak koruyucu bir rol oynar. Fizik tedavi sonrası dizde yeniden ağrı, şişlik veya ısı artışı hissedilirse, bu durum yeniden yaralanma belirtisi olabilir. Bu durumda kendi kendine ilaç kullanmak yerine, mutlaka bir ortopedi uzmanına danışılmalıdır. Soğuk hava veya klimalı ortamlar, eklem ağrılarını artırabilir. Özellikle fizik tedavi sonrası ilk haftalarda dizin korunması ve sıcak tutulması önemlidir. Gerektiğinde dizlik ya da uzun giysilerle destek sağlanabilir. Aşırı kilo, diz eklemine fazladan yük bindirir ve menisküsün yeniden hasar görmesine neden olabilir. Fizik tedavi sonrası ideal kiloda kalmak, diz sağlığını korumak için önemlidir.

Fizik tedavi bitmiş olsa da, doktor kontrolleri mutlaka düzenli yapılmalıdır. Gerekirse yeni egzersizler planlanabilir veya tedavi süreci yeniden değerlendirilir. Ayağı ve dizleri doğru şekilde destekleyen ortopedik ayakkabılar tercih edilmelidir. Topuklu, sert tabanlı veya kaygan zeminli ayakkabılar menisküs bölgesine zarar verebilir. Merdiven inip çıkarken diz üzerine aşırı yük biner. Bu nedenle bu hareket kontrollü yapılmalı, gerekiyorsa trabzandan destek alınmalı veya iki basamak birden atlamaktan kaçınılmalıdır. Diz sağlığınızı korumak adına bu maddelere özen göstermek, uzun vadede daha kaliteli ve ağrısız bir yaşam sürmenizi sağlar. Herhangi bir şüpheli durumda mutlaka uzman görüşü alınmalıdır.